مدیریت پروژه چیست
سلام بر شما دوستان و همراهان تا الان برای شما سوال شده که پروژه های بزرگ چگونه انجام میشوند یا چگونه کنترل میشوند ؟
این پروژه های عظیم را با استفاده از علمی به نام مدیریت پروژه کنترل میشوند.
پس با من همراه باشید.
خوب بگذارید تا مقدمه این مقاله را با خاطره ی مهندس شروع کنیم
یکی از دوستان پدرم مهندس است مهندس ساخت و ساز٬یک روز داشت تعریف میکرد که در پروژه دانشگاهی دو بخش ساختمان باید ساخته می شد یک بخش را ایرانی ها و یک بخش را آلمانی ها باید میساختند
پروژه شان ۹ ماه بیشتر فرصت نداشت.
میگفت ما از همان اولین هفته شروع کردیم به کار کردن ما شروع به کار کردیم یک ماه گذشت دیدیم آلمانی ها هنوز مشغول به کار نشدند دو ماه گذشت هنوز مشغول به کار نشده بودند پس از اتمام ماه سوم آنها آمدند و شروع به ساخت کرد خوب شاید براتون سوال باشه که چه کسی زودتر پروژه را تحویل داد و احتمال میدم که حدس بزنین که ایرانی ها زودتر ساختن در صورتی که اشتباه فکر می کنید آلمانی ها در گذشت ۶ ماه کار عملی بر روی پروژه پروژه را تمام کردند ولی ما بعد از یک سال و چند ماه تازه موفق به پیروزی در پروژه شدیم
شاید بگین چرا؟در صورتی که چرا مشخص است ایرانی ها از همان اول شروع به کار کردن مطمئناً هیچ نظارت و هیچ برنامه قبلی روی این پروژه انجام نشده ولی آلمانی ها آن سه ماهی که دیر تر شروع به کار کردن در آن سه ماه داشتن مدیریت پروژه ٬ ساخت WBS چیزهایی از این قبیل حتما خودتان به نتیجه رسیده اید ولی میخواهم خیلی واضح برایتان بگویم
نتیجه ای که در دیدار اول گرفتم این بود که همیشه سخت کار کردن و زود به دست به کار شدن مطمئناً نتیجه خوبی ندارد ممکن است نتیجه دیر به دست بیاید ممکن است اصلاً نتیجه نداشته باشیم ولی
ولی اگر هوشمندانه با برنامه ریزی قبلی وارد عمل بشیم مطمئناً نتیجه بهتری نسبت به بدون فکر کار کردن و عجله در انجام کار است
مدیریت پروژه قوانینی است برای شروع برنامه ریزی اجرا کنترل و برآورده کردن معیارهای موفقیت مشخص است.
مدیریت پروژه چیست؟
مدیریت پروژه قوانینی است برای شروع، برنامهریزی، اجرا، کنترل و خاتمه کار یک تیم برای دستیابی به اهداف خاص و برآورده کردن معیارهای موفقیت مشخص.
• یک پروژه موقت بوده و دارای آغاز و پایانی مشخص است. بنابراین محدوده و منابع تعریف شدهای دارد.
• یک پروژه منحصر به فرد است و بنابراین یک کار معمولی و روتین نیست. بلکه مجموعهی از عملیات است که برای دستیابی به یک هدف واحد طراحی شده است. بنابراین یک تیم پروژه معمولاً شامل افرادی است که به طور معمول با هم کار نمیکنند، بعضی اوقات از سازمانها و حتی چندین جغرافیای مختلف هستند.
توسعه نرم افزار برای یک فرایند تجاری، ساخت یک ساختمان یا پل، تلاش امدادی پس از بلاهای طبیعی، فروش محصول در یک بازار جدید، همگی پروژه هستند و باید با مهارت انجام شوند تا نتایج به موقع و در محدوده بودجه تعیین شده ارائه شوند.
بنابراین:
مدیریت پروژه استفاده از دانش، مهارت، ابزار و تکنیک برای انجام فعالیتهای پروژه است، به نحوی که نیازهای پروژه برآورده شوند.
مراحل مدیریت پروژه
پروژه چیست
چرخه عمر پروژه
تعریف از یک پروژه ی موفق چیست؟
پروژه چیست؟
مفاهیم مدیریت پروژه
1) پروژهها چه هستند؟
پروژهها فعالیتهای سازمانی:
• پیچیده و غیر روتین،
• محدود به بودجه، زمانبندی و منابع تعیین شده هستند،
• که با هدف دستیابی به مجموعهای از مشخصات فنی و به منظور پاسخگویی به نیازهای مشتری انجام میشوند.
1-1) پروژهها پیچیده بوده و روتین نیستند:
پروژهها برای تحقق یک هدف به وجود میآیند. از آنجا که به طور معمول نیاز به هماهنگی میان تعدادی از اعضای سازمان، گاهی اعضای بخشهای مختلف، دارند، پیچیده هستند. پروژهها برای دستیابی به یک هدف انجام میشوند و از این رو، موقت هستند. آنها فقط تا زمانی که اهداف مورد نظرشان حاصل شود، وجود دارند.
1-2)پروژهها از نظر بودجه، زمان و منابع محدود هستند:
پروژه اعضای شرکت را ملزم میکند تا برای مدت زمانی مشخص با منابع مالی و انسانی محدود همکاری کنند. پروژهها به طور نامحدود ادامه نمییابند. پس از اتمام کار، تیم پروژه منحل میشود. تا آن زمان، کلیه فعالیتها محدود به بودجه و پرسنل در دسترس است. به این ترتیب، اغلب پروژهها را به عنوان فعالیتهای محدود به منابع در نظر میگیریم.
1-3) پروژهها برای دستیابی به یک هدف روشن یا مجموعهای از اهداف، توسعه مییابند:
چیزی به عنوان تیم پروژه با هدفی مداوم و غیر خاص وجود ندارد. اهداف یک پروژه ماهیت و تیم پروژه را تعریف میکنند. هدف میتواند ساختن پل جدید، یا پیادهسازی سیستم جدید یا پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری باشد، در هر صورت هدف باید خاص باشد و پروژه باید در جهت دستیابی به آن هدف اعلام شده، سازماندهی شود.
1-4) پروژهها متمرکز بر مشتری هستند:
چه مشتری یک واحد داخلیِ سازمان باشد (به عنوان مثال، حسابداری) چه یک بازار خارجی گستردهتر، هدف اساسی پروژهها برآورده کردن نیازهای مشتری است. در گذشته، گاهی این ویژگی نادیده گرفته میشد و در صورت دستیابی به اهداف فنی، بودجه و برنامههای دیگر، پروژهها موفقیت آمیز تلقی میشدند. اکنون میدانیم که این نگرش فقط نیمی از موفقیت است
چرخه عمر پروژه
مفاهیم مدیریت پروژه 2) چرخه عمر پروژه
چرخه عمر پروژه به مراحل توسعه پروژه اشاره دارد. این چرخه مهم است، زیرا نحوه انجام یک پروژه را نشان میدهد. در این چرخه، چهار مرحله مشخص از پیشرفت پروژه وجود دارد: مفهومسازی، برنامهریزی، اجرا و خاتمه پروژه.
2-1) مفهومسازی در مدیریت پروژه:
مفهومسازی توسعه هدف اولیه و مشخصات فنی پروژه است. محدوده کار ایجاد میشود، منابع لازم شناسایی شده و مشارکت کنندگان مهم سازمان یا ذینفعان در این فرآیند مشخص میشوند.
2-2) برنامهریزی در مدیریت پروژه:
مرحله ای است که در آن کلیه جزئیات، زمانبندیها و سایر برنامهها تهیه میشود. بستههای کاری شکسته میشوند، تکالیف فردی ایجاد شده و فرایند مشخص میشود.
2-3) اجرا در مدیریت پروژه:
هنگامی است که کار واقعی پروژه انجام میشود: سیستم توسعه داده میشود، یا محصول ایجاد و ساخته میشود و سایر فعالیتهای مبتنی بر پروژه انجام میشود.
2-4) خاتمه در مدیریت پروژه:
زمانی است که پروژه تکمیل شده به مشتری تحویل داده میشود، و پروژه به طور رسمی به اتمام میرسد.
تعریف از یک پروژه ی موفق چیست
محدودیت های پروژه
پروژه ی موفق پروژه ای است که با توجه به محدودیت های پروژه که شامل زمان هدف تعداد منابع و هزینه ی از قبل تعیین شده تمام گردد.
مفاهیم مدیریت پروژه 3) تعریف از یک پروژه ی موفق:
تعریف پروژه موفق میتواند مشکل باشد. از کجا بدانیم یک پروژه موفقیت آمیز است؟
• زمانی که سودآور است؟
• زمانی که در محدوده بودجه تمام میشود؟
• زمانی که به موقع کامل میشود؟
• یا زمانی که فناوری که توسعه دادیم، کار میکند؟
جالب است كه مديران پروژه همچنان در شناسايي تعاريف قابل قبول و فراگير از موفقيت، مشكلات بسياري دارند. اکثر ما به طور طبیعی به تعریف کلاسیک اهداف یک پروژه که شامل:
زمان، بودجه و عملکرد است، اشاره میکنیم.
3-1) زمان:
پروژهها باید در یک بازه زمانی مشخصی تکمیل شوند. به عبارت دیگر، قرار نیست به طور نامحدود ادامه پیدا کنند. در نتیجه، اولین محدودیت حاکم بر مدیریت پروژه، این سؤال اساسی است:
آیا پروژه طبق زمانبندی پیش میرود و یا جلوتر یا عقبتر از آن است؟
3-2) بودجه:
دومین محدودیت کلیدی برای کلیه پروژهها، بودجه است. پروژهها باید در محدوده بودجه تمام شوند. این طور نیست که به امید اتفاق بهترینها، یک چک خالی برای یک پروژه بنویسیم. در نتیجه، محدودیت دوم یک پروژه مربوط به سوال زیر است:
آیا پروژه در محدوده بودجه به پایان رسیده است؟
3-3) عملکرد:
کلیه پروژهها به منظور رعایت برخی از مشخصات فنی انجام میشوند. ما میدانیم که پروژه قرار است چه کاری انجام دهد یا اینکه محصول نهایی قرار است چگونه کار کند. این محدودیت تعیین میکند که :
آیا پروژهی به اتمام رسیده بر طبقِ مشخصاتِ فنیِ تعیین شده است یا خیر؟
معیار چهارمی هم اخیرا اضافه شده است:
3-4) پذیرش مشتری:
این معیار اطمینان حاصل میکند که پروژهها با توجه به ایده و خواست مشتری توسعه مییابند. همهی پروژهها مشتری دارند که پروژه برای ارائه هدف به او ایجاد شده است. در نتیجه، اگر پذیرش مشتری یک متغیر کلیدی باشد، پروژه باید مورد آزمایش قرار گیرد تا مشخص شود که پس از اتمام، توسط مشتریان پذیرفته شده و مورد استفاده قرار میگیرد.
یک مثال را در نظر بگیرید:
در اواخر دهه 1970، اکثر خودروسازان آمریکایی با مشکل مواجه شده بودند. بازار خودرو را به رقبای خارجی باخته بودند و به استانداردهای مدرن سلیقه توجه نمیکردند. در این دروان، یک پروژه موفق (یک ماشین جدید) معرفی شد. سرانجام شرکت فورد موتور با کنار گذاشتن روشهای قدیمی برای طراحی و توسعه ماشین، ایدهی مناسبی را به دست آورد. این شرکت از طریق مصاحبه با مشتریهای قدیمی که به خرید از برندهای دیگر روی آورده بودند، به بازی بازگشت. فورد Taurus را به کمک مصاحبههای فشرده و شنیدن آنچه مردم میگفتند، ایجاد کرد، Taurus یک اتومبیل محبوب فورد بود که به کمک آن توانست در دهههای 80 و 90 از جنرال موتور پیشی
بگیرد. کلید این موفقیت چه بود؟ بدیهی است که تمایل شرکت برای تمرکز به خواست مشتری دلیل اصلی این موفقیت بوده است.
به همین دلیل:
برخی، پذیرش مشتری را بیش از یک محدودیت سه گانه، و شرط لازم برای موفقیت پروژه، میدانند.
WBS یا ساختار شکست کار چیست
داده های اولیه
برای تهیه یک ساختار شکست (wbs) کار کامل و بدون نقص، دادهها و مواد اولیه باید گردآوری شود. این دادهها که در زمینههای مختلف است به قرار زیر هستند:
1-بودجه- نحوه و مقدار تامین مالی و جریان نقدینگی (Cash Flow) سالیانه را مشخص میکند.برآورد هزینه، میزان هزینههای پروژه را بر مبنای تامین خدمات فنی و مهندسی، تامین کالا و تجهیزات و هزینههای ساخت، اجرا و نصب و راهاندازی را تعیین میکند.
2-بهرهوری- نرخ بهرهوری مورد انتظار برای عوامل درگیر در اجرای پروژه عامل مهمی در تدوین ساختار شکست کار است.
3-زمانبندی- جدول و برنامه زمانبندی و ترتیب انجام فعالیتهای پروژه از ابتدای کار تا خاتمه پروژه عامل مهمی در تعیین روش کار است.
4-منابع- برای اجرای پروژه از منابعی مانند سرمایه، ماشینآلات، تجهیزات، نیروی انسانی و مواد مصرفی استفاده میشود که اطلاعات آنها برای تدوین ساختار شکست کار ضرورت دارد.
کاربرد WBS
عوامل و سیستمهای اجرا و کنترل پروژه از قبیل، زمانبندی، برآورد، سنجش پیشرفت و عملکرد، نیروی انسانی، تامین تجهیزات، پایش و کنترل هزینهها و سایر نظامها به اطلاعات نیازمند است. انتقال اطلاعات بین واحدهای مختلف پروژه و سایر سازمانهای مرتبط با پروژه، باید به صورت صحیح عملکرد داشته باشد تا اطلاعات لازم بین واحدها و سیستمهای فرعی به موقع و دقیق انتقال یابد سیستم کنترل پروژه چه به صورت دستی و چه به صورت خودکار و ماشینی،به عنوان سیستم جمعآوری به موقع اطلاعات اجرایی و به جریان انداختن این نوع اطلاعات از طریق تنظیم گزارشهای مختلف و ارایه پیشبینیها به مدیر پروژه به مقدار زیادی به (wbs) مناسب و کاربردی نیاز دارد.
WBS یا ساختار شکست کار چیست؟
ساختار شکست کار یا wbs این سند قلب پروژه است و مدیر پروژه میتوانداستفاده از آن به درستی تعریف و مدیریت کند نحوه ی تهیه ی wbs و مفاهیم آن به قدری اهمیت دارد که موسسه ی مدیریت پروژه PMI استانداردی برای آن تعریف کرده است.
در wbs تا حد ممکن محصول پروژه را میشکنیم که به پایین ترین ساختار شکست کار work package یا بسته کاری میگویند دلیل این نامگذاری برای پایین ترین و شکسته شده ترین حالت ممکن این است که هرکدام از یک سری فعالیت تشکیل شدند که انجام دادن آنها باعث تکمیل این work package ها میشه و در نهایت پروژه کامل می شود در واقع ما برا انجام این فعالیت ها برنامه ریزی میکنیم
متخصصان رویکرد های زیادی برای تهیه این wbs ها ارائه داده اند.
رویکرد اول: ۱ تهیه wbs بر اساس فازهای پروژه مانند abc: یا طراحی تدارکات اجرا در سطح اول به این صورت شکسته می شود
رویکرد دوم:2_تهیه ی wbsبر اساس محصولات پروژه مثلا در یک پروژه ساختمان سه طبقه شما اون را به طبقه های ۱ -۲-۳ میشکنیم
رویکرد سوم ام:3_تهیه ی wbs بر اساس دیسیبلین های پروژه٬مثلا یک ساختمان سه طبقه را به سه بخش (civil)٫(electrical)٫(mechanical)
آنجایی که پروژه ها متغیر هستند و یک روند روتین و تکراری ندارند نمیتوان همیشه از یک روش استفاده کرد و همچنین هر رویکرد یکسری معایب و یک سری مزایا دارد
در نتیجه می توان گفت که بهترین راه و بهترین رویکرد به کار بردن همه دانسته ها با هم است
برای اسم گذاری wbsاسم هایی اختصاصی باید انتخاب کرد
طرز تهیه ی wbs قانونی وجود دارد به نام قانون ۱۰۰٪ یعنی در حین تهیه ی آن باید همه محصولات نوشته شوند و چیزی از قلم نیفتد
تهیه ی wbs مقداری طول میکشد باید برای درست کردن آن صبر داشت چرا که از همان ابتدا نمیتوانیم به پایین تر و ریز ترین شکست برسیم و این یک فرایند است که در طول پروژه انجام میگردد که به آن rolling wave planingیا برنامه ریزی تدریجی میگویند
در تهیه ی ساختار شکست باید دقت زیادی به کاربرد چرا که هزینه ها و ریسک ها و زمان پروژه تخمین زده میشود
در کل ساخت wbs برای پروژه های بزرگ کاملا ضروری است و wbs در اصل پیش بینی برای پروژه است
اگر شما هم علاقه مند به ساخت wbs یا یادگیری مدیریت پروژه هستید مقالات ما را دنبال کنید